Nguyên Lý Làm Việc Của Máy Hàn Điện Và Những Trường Hợp Có Thể Gây Điện Giật

Máy hàn điện là một thiết bị không thể thiếu trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là cơ khí và xây dựng, với khả năng kết nối kim loại qua quá trình hàn. Mặc dù rất hữu ích, việc sử dụng máy hàn điện cần phải tuân thủ chặt chẽ các quy định an toàn để tránh những rủi ro điện giật.

Bài viết này SCCK Blog sẽ cung cấp chi tiết về nguyên lý hoạt động của máy hàn điện, cũng như giải thích các trường hợp có thể gây ra điện giật và biện pháp phòng tránh.

1. Nguyên Lý Làm Việc Của Máy Hàn Điện

Máy hàn điện thực chất là một loại máy biến áp có khả năng biến đổi điện áp cao thành điện áp thấp và tạo ra dòng điện lớn để nung chảy kim loại tại điểm hàn. Máy hàn điện được kết nối với que hàn (tay cầm hàn) và kẹp nối đất. Khi quá trình hàn diễn ra, dòng điện đi qua que hàn và tạo ra hồ quang điện, sinh ra nhiệt lượng đủ để làm chảy kim loại và tạo thành mối hàn.

Khi chưa bắt đầu hàn 

Điện áp giữa tay cầm hàn và kẹp nối đất ở mức khoảng 70V. Mức điện áp này cao hơn mức an toàn cho con người (36V), do đó, cần phải cẩn thận khi sử dụng máy, đặc biệt khi chưa bắt đầu hàn.

Bắt đầu quá trình hàn

Khi que hàn tiếp xúc với vật hàn, nó tương tự như việc tạo ra một hiện tượng đoản mạch. Lúc này, dòng điện rất lớn bắt đầu chảy qua, tạo ra hồ quang điện tại điểm hàn. Hồ quang điện là quá trình xảy ra khi các electron di chuyển từ que hàn qua không gian nhỏ hẹp đến vật hàn, tạo ra tia sáng và nhiệt độ cao.

Tạo ra nhiệt lượng lớn

Khi nhấc nhẹ que hàn lên, hồ quang điện tiếp tục xuất hiện, nhiệt lượng sinh ra đủ để làm nóng chảy que hàn và vật hàn, giúp kết nối hai bề mặt kim loại lại với nhau. Nhiệt độ của hồ quang có thể đạt tới 6.000°C, đủ để làm tan chảy kim loại và tạo ra mối hàn bền chặt.

Dòng điện và quá trình hàn

Dòng điện di chuyển từ máy hàn điện qua tay cầm hàn, qua hồ quang, và quay lại máy qua kẹp nối đất. Trong quá trình này, điện áp giữa tay cầm hàn và vật hàn giảm xuống mức 30V-45V, đây là mức điện áp dao động quanh mức an toàn. Tuy nhiên, nếu cơ thể người sử dụng tiếp xúc với dòng điện khi da ẩm ướt, điều này vẫn có thể gây ra điện giật.

2. Điện Giật Do Máy Hàn Điện Gây Ra

Mặc dù máy hàn điện được thiết kế để đảm bảo an toàn khi sử dụng, song vẫn có những tình huống có thể gây ra nguy cơ điện giật, đặc biệt là khi người dùng không tuân thủ đúng các quy định về an toàn lao động hoặc khi môi trường làm việc không thuận lợi.

Tại Sao Máy Hàn Điện Không Gây Điện Giật Trong Điều Kiện Bình Thường?

Trong điều kiện bình thường, khi người dùng đang tiến hành hàn, dòng điện đi qua một mạch khép kín bao gồm que hàn, vật hàn, và kẹp nối đất. Dòng điện này không đi qua cơ thể con người nên người sử dụng không bị điện giật. Tuy nhiên, nếu người dùng tiếp xúc trực tiếp với tay cầm hàn hoặc vật hàn trong lúc máy đang hoạt động mà không sử dụng đồ bảo hộ như găng tay cách điện, nguy cơ điện giật có thể xảy ra.

Trường Hợp Nào Máy Hàn Điện Có Thể Gây Điện Giật?

Dù điện áp hàn thường không cao, máy hàn điện vẫn có thể gây ra điện giật trong một số trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như:

• Da ẩm ướt hoặc đổ mồ hôi: Khi cơ thể người dùng đổ mồ hôi, da trở nên ẩm ướt và điện trở của cơ thể giảm mạnh. Điều này khiến dòng điện dễ dàng đi qua cơ thể, gây nguy cơ điện giật cao nếu người dùng vô tình tiếp xúc với các bộ phận kim loại hoặc điện áp từ máy hàn.
• Chạm vào cả tay cầm hàn và kẹp nối đất cùng lúc: Nếu một tay người dùng chạm vào tay cầm hàn trong khi tay kia tiếp xúc với kẹp nối đất, dòng điện có thể di chuyển qua cơ thể, gây ra hiện tượng điện giật nghiêm trọng.
• Thiếu đồ bảo hộ lao động: Không sử dụng găng tay cách điện và giày cao su khi hàn là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tai nạn điện giật. Vì vậy, việc trang bị đầy đủ các trang phục bảo hộ là yếu tố bắt buộc để bảo đảm an toàn khi sử dụng máy hàn điện.
• Quần áo ướt hoặc bị rò rỉ nước: Nếu người dùng mặc quần áo ướt hoặc đứng trong môi trường có độ ẩm cao, khả năng bị điện giật sẽ tăng lên do điện trở cơ thể bị giảm. Trong điều kiện như vậy, dòng điện có thể dễ dàng đi qua cơ thể, gây nguy hiểm cho người lao động.
• Máy hàn không được nối đất hoặc cách điện tốt: Một máy hàn không được nối đất đúng cách hoặc có hệ thống cách điện kém có thể gây ra hiện tượng rò điện. Khi đó, nguy cơ điện giật cho người dùng cũng sẽ tăng lên.

3. Biện Pháp Phòng Tránh Điện Giật Khi Sử Dụng Máy Hàn 

Đảm bảo máy hàn có thiết bị chống rò rỉ điện

Hãy chắc chắn rằng máy hàn được trang bị thiết bị chống rò điện để tránh nguy cơ điện giật.

Kiểm tra hệ thống cách điện và nối đất

Trước khi sử dụng, cần kiểm tra kỹ càng hệ thống cách điện của máy và đảm bảo rằng máy hàn được nối đất đúng cách.

Sử dụng đầy đủ đồ bảo hộ lao động

Đeo găng tay cách điện, giày cao su, và các trang phục bảo hộ phù hợp khi làm việc với máy hàn điện. Đặc biệt, cần lưu ý rằng găng tay và giày phải khô ráo trong suốt quá trình sử dụng.

Không kéo hoặc di chuyển dây hàn khi máy đang hoạt động

Việc kéo hoặc di chuyển dây hàn trong khi máy đang hoạt động có thể gây rò điện hoặc làm hỏng hệ thống cách điện, dẫn đến điện giật.

Chuẩn bị bình chữa cháy tại khu vực làm việc

Vì hồ quang điện có thể tạo ra tia lửa và nhiệt độ cao, luôn cần chuẩn bị sẵn bình chữa cháy gần khu vực làm việc để đối phó với nguy cơ cháy nổ.

Tránh sử dụng máy hàn khi thời tiết hoặc môi trường quá ẩm

Điều này có thể làm tăng nguy cơ điện giật. Luôn giữ môi trường làm việc khô ráo và an toàn.

Qua bài viết này, Siêu Chợ Cơ Khí hy vọng bạn đã nắm được nguyên lý hoạt động của máy hàn điện cũng như những trường hợp có thể gây ra điện giật. Sử dụng máy hàn điện một cách an toàn đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định bảo hộ và kiểm tra kỹ lưỡng thiết bị trước khi sử dụng. Đừng quên trang bị đầy đủ găng tay, giày cách điện và luôn giữ môi trường làm việc khô ráo để tránh những rủi ro không đáng có.

Nguồn bài viết: 电焊机的工作原理是什么?什么情况下电焊机会电死人?